Voor de eerste keer in de Belgische geschiedenis worden gelijktijdig zo'n 10 tentoonstellingen 
aan het medium gewijd. De ene is al bescheidener opgevat dan de andere - de onderwerpen ervan lopen ook uiteen - maar alle exposities samen gunnen een verrassend heldere kijk op het boeiende fenomeen van de reclamegrafiek. Niet alleen de liefhebber komt aan zijn trekken, ook de "kenner" wordt verwend. Een groot deel van het materiaal werd immers nooit voorheen aan het publiek getoond. 

De aanleiding tot deze projecten is drieërlei. Vooreerst is er de publikatie van het themanummer "Affichekunst" van Openbaar Kunstbezit in Vlaanderen. Een aantal van de behandelde musea hebben hun fraaiste of historische interessantste affiches uit de reserve opgediept en er een tijdelijke tentoonstelling mee samengesteld.

Dan is er de herdenking van het vijftigjarige overlijden van Alfred Ost ( 1884-1945), een van Vlaanderens oorspronkelijkste afficheontwerpers. Tot slot hebben we de viering van 100 jaar film, die ook in dit land niet onopgemerkt voorbijgaat. 

De affiches van Alfred Ost, een voorsmaakje

Alfred Ost was niet alleen een begaafd schilder en tekenaar, ook als afficheontwerper wist hij een mooie reputatie op te bouwen. Een onuitputtelijke verbeeldingskracht en virtuoze lithografische tekentechniek waren daarbij zijn belangrijkste handelsmerken. Volgend jaar verschijnt van de hand van Karl Scheerlinck de oeuvrecatalogus van de bijna 300 affiches en afficheontwerpen die Ost gemaakt heeft. Als smaakmaker voor het boek en de expo die daarbij georganiseerd zal worden, wordt nu een representatief overzicht geboden van de verschillende strekkingen waarin Ost actief was: socio­culturele, schouwburg-, Vlaamse, commerciële, persoonlijke tentoonstellings- en caritatieve affiches. 

De tentoonstelling is verdeeld over twee locaties. In het Districthuis (Borgerhout) hangen dertig werken: een dwarsdoor­snede van zijn produktie. In het Vleeshuis (Antwerpen) wordt op zijn Nederlandse liefdadigheids­affiches gefocust. 

Alfred Ost "Vlaamse Kunst" 1915. Museum Vleeshuis

Alfred Ost, "Vlaamse Kunst", 1915. Museum Vleeshuis 

Selecties uit de affichecollectie

Het Vleeshuis stelt zijn mooiste Belgische affiches van rond 1900 voor, die in het themanummer van OKV worden gereprodu­ceerd. 

Meer affiches uit het OKV-­affichenummer zijn te zien in de hall van het Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven (AMVC) (Antwerpen). In de Ost-expo kan u een twintigtal affiches en voorontwerpen van de kunstenaar bewonderen. Het Archief en Museum van de Socialistische Arbeidersbeweging (AMSAB) (Gent) maakt voor de gelegenheid een keuze uit zijn veelzijdige verzameling. Niet alleen propaganda voor de socialistische beweging, maar ook voor linkse, progressieve en maatschappelijke groeperingen wordt getoond. 

Het Katholiek Archief en Docu­mentatiecentrum, gevestigd in Leuven, presenteert in de foyer een tiental affiches. Deze kleine expositie sluit aan op de grote tentoonstelling "Christen­democratie in de Europese Unie". 

In de stemmige ruimten van het Nationaal Jenevermuseum (Hasselt) prijken niet minder dan zeventig affiches. Uit de succes­rijke tentoonstelling van vorig jaar wordt een representatieve selectie gemaakt. Die wordt aangevuld met nieuwe vondsten en werk van na 1945. 

Tenslotte toont de universiteit Gent op de benedenverdieping van de Centrale Bibliotheek een selectie uit haar affichecollectie.

l'Affiche au temps de Toulouse-Lautrec

Het Gemeentelijk Museum van Elsene heeft in zijn permanente tentoonstelling steeds een aantal pronkstukken uit het eigen affichebezit hangen. Een zestigtal werken, alle uit de verzameling-­Botte, zijn nu ontleend door de Fondation Prouvost voor een expo in Marcq-en-Baroeul (Noord-Frankrijk). De Franse en Belgische grootmeesters van het affiche zijn sterk vertegenwoor­digd, naast andere Europese affichisten. Demonstraties op een lithografische pers laten een ken­nismaking, met de 19de-eeuwse drukmethodes toe. 

"Binnenkort in deze zaal" - Kroniek van de Belgische filmaffiche

De ook in het buitenland hoog gewaardeerde Belgische film­-affiche-produktie vormt een uit­gelezen middel om het eeuw­feest van de film te belichten. Filmfanaten Rik Stallaerts en Robbe de Hert wijden er een rijk geïllustreerd boek aan: geen klassieke catalogus maar een eigenzinnig geschreven verhaal, gelardeerd met anekdotes en pikante details. De publikatie "Binnenkort in deze zaal" telt 224 pagina's 
(23x28cm, 400 illustraties waarvan 350 in kleur) en kost bij voorintekening (voor 1 oktober) 1.100,-BF i.p.v. 1.400,-BF. Info: Ludion Distributie 053/77.69.05. 

Naar aanleiding van de publikatie is een keuze van 50 Belgische filmaffiches te bewonderen in een rondreizende tentoonstelling. In het najaar doet zij achtereenvolgens Gent, Brussel, Antwerpen en Hasselt aan. Concrete openingstijden waren bij het ter perse gaan nog niet gekend. Info: Fugitive Cinéma 03/224.36.74. 

Hoogdagen voor afficheliefhebbers

Filmaffiches van Julian t'Felt

Julien t'Felt (1874-1933) bezat al een stevige reputatie als ontwer­per van revue- en volkstoneel­affiches, wanneer hij zich in de jaren '20 op het "filmplakkaat" gaat toeleggen. Met veel talent zette hij de helden en spectacu­laire scènes van het witte doek op de steen. Met zijn in aantal en stijl opmerkelijke produktie heeft hij mee het aanzien van het tussenoorlogse Belgische film­affiche bepaald. Het Provinciaal Museum voor Fotografie (Antwerpen) maakt een keuze uit de eigen verzameling. 

Belgische affiches uit het Interbellum 

Hoewel België op het vlak van de filmproduktie niet toonaan­gevend was, gooiden haar bios­coopaffiches wél hoge ogen. Vooral in de jaren '20 wist ons land zich sterk te profileren. Daarvan getuigen honderden aanplakbiljetten, soms onderte­kend, dan weer anoniem, die in het Stadsarchief van Brussel bewaard worden. Voor het eerst in zijn bestaan treedt het archief met een selectie uit zijn affiche-­fonds naar buiten. De tentoon­stelling gaat door in de Galerie Bortier (Brussel). 

Praktisch

  • Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven, Minderbroedersstraat 22, Antwerpen (03/233.55.80), "Selectie uit de affichecollectie" t/m 13 januari, "Alfred Ost ( 1884-1945). Tekenaar en illustrator" 7 oktober t/m 13 januari 
  • Archief en Museum van de Socialistische Arbeidersbeweging, Bagattenstraat 174, Gent,  (09/224.00.79), "Selectie uit de affichecollectie" t/m 13 januari 
  • Fondation Prouvost, Septentrion, 59700 Marcq-en­Baroeul, Frankrijk, (00/33/20.46.26.37), "!'Affiche au temps de Toulouse-Lautrec", t/m 10 december 
  • Katholiek Archief en Documentatiecentrum, Vlamingenstraat 39, Leuven, 016/32.35.00, "Christen-democratie in de Europese Unie", 17 november t/m 22 december, "Selectie uit de affichecollectie" 17 november t/m 22 december
  • Galerie Bortier 9, Brussel, (02/513.77.93), "Belgische filmaffiches uit het Interbellum" 4 tot 22 december 
  • Districthuis, Moorkensplein 1, Borgerhout (03/270.17.24), "De affiches van Alfred Ost, een voorsmaakje" tot 30 september Fugitive Cinema, 03/224.36.74 
  • Museum Vleeshuis, Antwerpen, "De affiches van Alfred Ost, een voorsmaakje" tot 31 december "Selectie uit de affichecollectie" t/m 31 december 
  • Nationaal Jenevermuseum, Hasselt, "Selectie uit de affichecollectie" t/m 31 december 
  • Provinciaal Museum voor Fotografie, Antwerpen, "Filmaffiches van Julien t'Felt" 24 november t/m 28 januari 
  • Universiteit Gent, Centrale Bibliotheek, Gent, "Selectie uit de affichecollectie" 20 september t/m 13 oktober 

Download hier de pdf

Hoogdagen voor afficheliefhebbers.pdf